Είναι αναπόφευκτο τα τελευταία χρόνια, κάθε φορά που φτάνουμε σε αυτή την πολύ ιδιαίτερη εποχή των μεταγραφών, να ακουστεί η φράση: “είναι μικρή η αγορά, δεν υπάρχουν παίκτες”, προτού συνοδευτεί από πλειάδα όχι και τόσο ευχάριστων σχολίων για φθηνές δικαιολογίες, αλλά και λιγότερο κοσμίων τοποθετήσεων περί…ξεπλύματος των ανίκανων διοικήσεων. Τελικά κατά πόσο ισχύει η παραπάνω φράση; Η απάντηση είναι αρκετά προφανής, παρότι δεν μπορεί να είναι μονολεκτική.
Η οφθαλμαπάτη της Αμερικής
Ένα από τα βασικά επιχειρήματα όσων υποστηρίζουν ότι πάντα υπάρχουν λύσεις, είναι φυσικά η ανεξάντλητη δεξαμενή παικτών που προέρχονται από τις ΗΠΑ. Πράγματι, η παραγωγική διαδικασία του μπάσκετ εκεί δημιουργεί διαρκώς νέους παίκτες, με πολύ ταλέντο και αθλητική ικανότητα. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών φυσικά δε χωρούν στο NBA και αργά ή γρήγορα αναγκάζονται να περάσουν τον Ατλαντικό, ενώ και η Κίνα πλέον δεν τους απορροφά με τους ρυθμούς του παρελθόντος.
Το μπάσκετ στις ΗΠΑ, όμως, διαφέρει αρκετά από το ευρωπαϊκό. Είτε μιλάμε για το NBA και τη G-League, είτε για το NCAA, οι κανονισμοί δεν είναι ίδιοι, πράγμα που ισχύει ακόμα και για τις διαστάσεις του γηπέδου. Το γεγονός αυτό δημιουργεί μία κατάσταση στην οποία ο χρόνος προσαρμογής μπορεί να αυξηθεί σημαντικά, ανάλογα και με τα χαρακτηριστικά και το ρόλο του παίκτη. Και αυτό μας φέρνει στο επόμενο σημείο που πρέπει να εξετάσουμε.
Δεν είναι όλοι οι ρόλοι ίδιοι
Από τη στιγμή που οι θέσεις στο μπάσκετ δεν έχουν πλέον την έννοια του παρελθόντος, καλό θα ήταν να δούμε με περισσότερη λεπτομέρεια πώς διαφοροποιείται η κατάσταση, σε σχέση με το ρόλο που έχουν οι παίκτες. Για να το αναλύσουμε λίγο παραπάνω αυτό, οι λεγόμενοι “πλαϊνοί” έχουν πιο εύκολο έργο (θεωρητικά τουλάχιστον), ενώ για όσους εμπλέκονται πιο ενεργά στα pick and roll, τα πράγματα είναι πιο δύσκολα.
Οι μεν guard που καλούνται να παίρνουν σε κάθε κατοχή αποφάσεις, ορίζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό το επιθετικό παιχνίδι των ομάδων τους, ενώ οι center κρίνονται κυρίως από την άμυνα. Η αντιμετώπιση του pick and roll αποτελεί πολύ σημαντικό τομέα του παιχνιδιού και η ικανότητα των ψηλών σε αυτό, σε συνδυασμό πάντα με την πίεση πάνω στην μπάλα, εν πολλοίς καθορίζει το ταβάνι κάθε ομάδας.
Το οξύμωρο με τους mobile ψηλούς
Το περίεργο εδώ είναι πως οι γρήγοροι και αθλητικοί center, που βγαίνουν με τη…σέσουλα από τα κολέγια, δε φαίνεται να λύνουν το πρόβλημα. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών, λόγω ύψους κυρίως, δεν μπορούν να παίξουν στο NBA, οπότε περνούν τον Ατλαντικό. Παρόλα αυτά, έχουμε φτάσει στο σημείο στη Euroleague να υπάρχουν 2-3 καταξιωμένοι παίκτες αυτού του στυλ.
Εδώ παίζει ρόλο αυτό που ανέφερα παραπάνω, περί προσαρμογής στα δεδομένα της Ευρώπης. Κάθε παίκτης που έρχεται στην Ευρώπη, χρειάζεται χρόνο να συνηθίσει τις διαφορετικές αποστάσεις και τους κανονισμούς που συναντούν. Οι ψηλοί δείχνουν να επηρεάζονται περισσότερο από αυτό, ειδικά όταν έρχονται ως αθλητικοί, με βασικό ρόλο την καλή pick and roll άμυνα. Επιθετικά, οι παίκτες αυτοί αρχικά έχουν ρόλο να κάνουν screen στην μπάλα και αν πάρουν και κανένα επιθετικό rebound έχει καλώς. Χρειάζονται αρκετό χρόνο για να προσαρμοστούν και να βάλουν και άλλα στοιχεία στο παιχνίδι τους.
Το είδος προς εξαφάνιση
Μέσα σε όλα, υπάρχει ένα ξεκάθαρο ζήτημα σε ό,τι αφορά στους καθαρούς point guard. Οι παίκτες που διαβάζουν άριστα το παιχνίδι και ορίζουν το ρυθμό είναι λίγοι και αυτό είναι de facto. Στο ευρωπαϊκό μπάσκετ, ακόμα και ο guard του 1,85 που σκοράρει με κάθε τρόπο και κάνει την μπάλα πατσαβούρα, λογίζεται αποκλειστικά ως “2”. Ειδικά σε ανταγωνιστικές ομάδες, το να παίρνουν πολλές αποφάσεις οι καθαροί σκόρερ, μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή.
Δε χρειάζεται να πάτε μακριά για να διαπιστώσετε ότι ισχύει το παραπάνω. Ο Kendrick Nunn αποτελεί κατά τεκμήριο τον καλύτερο κοντό σκόρερ στη σύγχρονη ιστορία της Euroleague. Χωρίς έναν πραγματικό point guard του επιπέδου του Σλούκα, δε θα είχε προσαρμοστεί τόσο γρήγορα. Και αυτό φάνηκε φέτος, που ο Έλληνας guard δεν ήταν στην ίδια κατάσταση με πέρσι στα playoff και ο Αμερικανός από το Φεβρουάριο και μετά ήταν εντελώς μπλοκαρισμένος.
Όλα εξαρτώνται από τους στόχους της κάθε ομάδας
Στην πραγματικότητα, οι παίκτες ως πλήθος είναι πράγματι πολλοί. Το πόσοι μπορούν να ανταποκριθούν, όμως, στο ανώτερο επίπεδο, είναι το φλέγον ερώτημα. Ιδιαίτερα στα guard και στους center, τα πράγματα είναι δύσκολα, διότι ο ρόλος τους είναι τέτοιος, που κάνει πιο δύσκολη την προσαρμογή τους, ενώ παράλληλα είναι πολύ κρίσιμος.
Σε ομάδες που έχουν ως στόχο την κορυφή, δεν υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για προσαρμογή των παικτών τους. Για παράδειγμα, ένας παίκτης αδύνατης πλευράς από τις ΗΠΑ, που θα μπει στο παιχνίδι χάρη σε έναν μαέστρο του pick and roll όπως ο Σλούκας, θα προσαρμοστεί πολύ πιο εύκολα. Σε μία ομάδα όπως η Μπασκόνια, αντίστοιχα, ο Darius Thompson θα έχει όλες τις ελευθερίες που χρειάζεται, ενώ ταυτόχρονα δε θα υπάρχει η πίεση για τίτλους. Ο ίδιος παίκτης, στην Εφές είδαμε πως δεν μπορεί τελικά να καθοδηγήσει μία ομάδα για να φτάσει στο Final Four.
Η ίδια η αγορά δίνει την απάντηση
Οι νόμοι της προσφοράς και της ζήτησης έχουν εφαρμογή παντού και το μεταγραφικό παζάρι της Euroleague δεν αποτελεί εξαίρεση. Όταν βλέπουμε παίκτες όπως ο Oturu να παίρνουν συμβόλαιο με ετήσιες απολαβές που ξεπερνούν τα 2 εκατομμύρια ευρώ, η αγορά μας δείχνει από μόνη της ποια είναι η κατάσταση. Είναι άλλο να τα ζητάει και άλλο να τα παίρνει αυτά τα λεφτά. Πριν από δύο καλοκαίρια, με τα ποσά να μην έχουν ξεφύγει ακόμα τόσο, ο Darius Thompson πήρε 2.700.000€ από την Εφές. Αποδείχθηκε ότι το ποσό ήταν τεράστιο για την αξία του, αλλά από τη στιγμή που έδειχνε πως μπορεί να γίνει πραγματικός floor general και με βάση το πόσο σπανίζουν πλέον τέτοιοι, κατανοούμε γιατί τα πήρε. Υπάρχουν και άλλα παραδείγματα.
Ο Γιώργος Παπαγιάννης, μετά από δύο σεζόν στις οποίες βρέθηκε εκτός rotation σε ομάδες χωρίς σπουδαίους παίκτες στη θέση του (ο Theis δεν παίζει στους τελικούς του πρωταθλήματος και ούτε εκεί παίρνει χρόνο ο Έλληνας center), βρίσκει συμβόλαιο 2 εκατομμυρίων στην Εφές. Ακόμα και τα 1,8 εκατομμύρια του Moustapha Fall, πιθανότατα έχουν από πίσω τη σκέψη ότι δεν υπάρχουν πολλές επιλογές στο “5”. Ο Dunston εξακολουθεί να βρίσκει συμβόλαια στα 38 του, ενώ ο Παναθηναϊκός για 3ο σερί καλοκαίρι θα έχει ως πονοκέφαλο το τι θα κάνει πίσω από τον Lessort, με όλες του τις απόπειρες να φέρει παίκτη εκτός Euroleague ουσιαστικά να αποτυγχάνουν.
Είναι σαφές επομένως, πως παίκτες υπάρχουν και δεν υπάρχουν, ταυτόχρονα. Ως πλήθος ασφαλώς, βλέπουμε πως υπάρχει πλειάδα επιλογών. Στην πραγματικότητα, όταν μιλάμε για το υψηλότερο επίπεδο του ευρωπαϊκού μπάσκετ, τα ποσά από μόνα τους μας δείχνουν πως στις νευραλγικές θέσεις του point guard και του center, τα πράγματα είναι πολύ στριμωγμένα. Στα λεγόμενα “φτερά” τα πράγματα είναι πιο εύκολα, κυρίως όταν υπάρχει ένας guard που να μπορεί να βοηθήσει στην προσαρμογή τους. Για αυτό και με εξαίρεση περιπτώσεις όπως ο Elijah Bryant που πήρε πολλά χρήματα από τη Χάποελ Τελ Αβίβ, τα ποσά είναι πιο χαμηλά, ακόμα και για παίκτες μεγάλης αξίας.
